Dawno, dawno temu gdy polskie ziemie zamieszkiwali jeszcze nasi słowiańscy rodzimowiercy w podobnym czasie jak teraz zaczynały się przygotowania do ogromnego święta – Szczodrych Godów lub Yule’u. Czym różni się ono od znanych nam Świąt Bożego Narodzenia? Tak naprawdę niczym! Święta, które znamy są zaczerpnięte od naszych pogańskich przodków. Wraz z Chrztem Polski (i innych pogańskich narodów) przyjęło się, że łatwiej będzie rodzimowiercom przejść na wiarę w Boga jeśli zamienione zostaną ich sabaty w chrześcijańskie święta. I tak właśnie z przesilenia zimowego, najdłuższej nocy w roku powstało Boże Narodzenie. Jak się obchodziło Yule kiedyś? Skąd się wziął? Jak obchodzi się go teraz? Hehe, mam dla was wszystkie odpowiedzi, jestem kujonem jeżeli chodzi o te tematy! (i zaczerpnęłam wiedzy od guru w sprawach Słowian – Paranormalii :))
Słowo god w języku naszych słowiańskich przodków oznaczało rok – stąd nazwa. W końcu to celebracja również zakończenia roku. W słowiańskiej mitologi jest to rok słoneczny, podczas którego Swarożyc, Bóg Słońca zwycięża nad ciemnością i ustępuje miejsce swojemu synowi, Dadźbogowi, oświetlającemu swoim światłem Mokosz, czyli słowiańską Matkę-Ziemię. Jest to jedno z najważniejszych świąt pogan związanych z kultem solarnym. Tak naprawdę wszystkie święta pogańskie związane są ze zmianami w otaczającej nas przyrodzie i są o wiele starsze niż cały kościół katolicki. Ubieranie choinki, dawanie prezentów, wspólne biesiadowanie czy inne świąteczne tradycje także wychodzą się od pogańskich celebracji. Około 20-22 grudnia zaczyna się świętowanie. Czego dokładnie? To wtedy właśnie wypada przesilenie zimowe, czyli najdłuższa noc w roku. Brzmi smutno, ale nie jest! Tak naprawdę oznacza to, że najgorsze już za nami i od tego momentu dni zaczynają już robić się dłuższe, a noce krótsze. Księżyc góruje nad słońcem. Podczas świętowania oddaje się cześć bóstwom solarnym, chtonicznym, czyli tym związanych z płodnością i ziemią, oraz bóstwom granicznym, czyli tych którzy władają niebem. Podczas Szczodrych godów Słowianie nie pracowali i poświęcali swój czas bliskim, śpiewali pieśni i przyjmowali gości.
Prezenty? No jasne. W wieczór przed zakończeniem celebracji Yule’u, nazywanym Szczodrym Wieczorem, nasi przodkowie obdarowywali się upominkami, najczęściej w postaci owoców, bakalii, które miały symbolizować zdrowie i witalność, oraz „szczodrakami” – tradycyjnymi, kruchymi, słonymi pierożkami o różnych kształtach, które miały przynosić szczęście i obfitość. Słowianie również rozpalali ogniska dla swoich zmarłych przodków, aby nie zbłądzili w ciemności. Zostawiali im także puste miejsce przy stole aby przodkowie mogli zasiąść z nimi do wspólnej wieczerzy. Znamy to skądś? Również ustawiało się Diducha, snob żyta ustawiany we wschodnim roku chaty na czas świętowania. Miał on za zadanie zaprosić zmarłych przodków do wieczerzy oraz zagwarantować urodzaj. Współcześnie już się tego raczej nie robi, ale dalej przyrządza się Kutię, ciasto które chyba wszyscy znamy, a mało kto wie, że kiedyś była ona przygotowywana z myślą o przodkach.
Słowianie nie stawiali choinki – tę rolę pełnił właśnie Diduch lub podłaźniczka – gałązka drzewa iglastego, wieszana przy suficie i ozdabiana orzechami i owocami, która miała symbolizować płodność i dobrobyt. Równie ważną słowiańską tradycją są pochody kolędników. Ich wizyta gwarantowała domownikom urodzaj w plonach w nadchodzącym roku. Symbolem kolędników była duża gwiazda oznaczająca triumf słońca. Współcześnie taka gwiazda kojarzy się raczej z gwiazdą betlejemską, ale to taki mały fun fact.
Podczas wieczerzy na słowiańskim stole znajdowało się 12 potraw, tak samo jak na Boże Narodzenie. Nie ma tu nic wspólnego z 12 apostołami, a z 12 miesiącami roku. Każda z nich była podziękowaniem dla każdego z nich. Ciekawe, co?
Bardzo chciałabym podziękować Paranormalii (kliknij aby przejść do filmiku o Godach!), od której zaczerpnęłam materiał na ten post. Obczajcie koniecznie jej kanał na YT jeżeli chcecie dowiedzieć się wszystkiego co można wiedzieć na temat rodzimowierstwa, magii i czarostwa współczesnego. Albo po prostu ciekawią was nasze korzenie!
